สัญญาสารภาพหนี้: คู่มือสำหรับเจ้าหนี้และลูกหนี้

สัญญาสารภาพหนี้คืออะไร?

สัญญาสารภาพหนี้ คือเอกสารที่ลูกหนี้ทำขึ้นเพื่อยอมรับว่าตนเองเป็นหนี้เจ้าหนี้ และสัญญาว่าจะชำระหนี้คืนตามจำนวนและเงื่อนไขที่กำหนดไว้ ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 654

สัญญาสารภาพหนี้เป็นหลักฐานสำคัญทางกฎหมายที่แสดงว่าลูกหนี้ยอมรับหนี้สิน และมีผลทำให้อายุความในการฟ้องร้องเริ่มนับใหม่ตั้งแต่วันที่ทำสัญญา

ความแตกต่างจากสัญญากู้ยืม

• สัญญากู้ยืม: ทำตอนกู้เงิน ระบุเงื่อนไขการกู้ยืม
• สัญญาสารภาพหนี้: ทำเมื่อมีหนี้อยู่แล้ว ยืนยันการเป็นหนี้และสัญญาชำระหนี้

เมื่อไรควรใช้สัญญาสารภาพหนี้?

1. เมื่อหนี้ใกล้ขาดอายุความ (10 ปี) - ทำให้นับอายุความใหม่
2. เมื่อไม่มีหลักฐานการกู้เงินชัดเจน - สร้างหลักฐานใหม่
3. เมื่อตกลงปรับเงื่อนไขชำระหนี้ - ผ่อนชำระ ลดดอกเบี้ย
4. เมื่อต้องการความชัดเจน - ระบุจำนวนและวิธีชำระ

องค์ประกอบสำคัญของสัญญา

1. คู่สัญญา

• เจ้าหนี้: ผู้ให้เงินกู้หรือผู้มีสิทธิรับชำระหนี้
• ลูกหนี้: ผู้ยอมรับว่าเป็นหนี้และสัญญาชำระหนี้

2. จำนวนหนี้

ต้องระบุชัดเจน:

• จำนวนเงินต้น
• ดอกเบี้ย (ถ้ามี)
• เงินต้นและดอกเบี้ยรวมทั้งสิ้น

3. ที่มาของหนี้

ควรระบุว่าหนี้เกิดจาก:

• การกู้ยืมเงิน
• การซื้อขายสินค้า
• การให้บริการ
• อื่นๆ

4. การชำระหนี้

• วิธีชำระ (ครั้งเดียว/ผ่อนชำระ)
• กำหนดเวลาชำระ
• จำนวนเงินแต่ละงวด (ถ้าผ่อน)

สิทธิและหน้าที่

หน้าที่ลูกหนี้

1. ชำระหนี้ตามจำนวนและเวลาที่กำหนด
2. แจ้งเจ้าหนี้หากไม่สามารถชำระได้
3. เก็บหลักฐานการชำระเงินทุกครั้ง

สิทธิ์เจ้าหนี้

1. เรียกเก็บหนี้ตามที่สารภาพไว้
2. ฟ้องร้องเรียกหนี้หากไม่ชำระ
3. บังคับคดีตามกฎหมาย

สิทธิ์ลูกหนี้

1. ขอเอกสารรับชำระเงินทุกครั้ง
2. เรียกคืนสัญญาเมื่อชำระหนี้หมดแล้ว
3. ต่อรองเงื่อนไขชำระหนี้

อายุความ

• สัญญาสารภาพหนี้ช่วยต่ออายุความ: นับใหม่ 10 ปี ตั้งแต่วันทำสัญญา
• การชำระหนี้บางส่วน: ถือเป็นการยอมรับหนี้ อายุความนับใหม่
• การขอผ่อนผัน: ถือเป็นการยอมรับหนี้ อายุความนับใหม่

ข้อควรระวัง

สำหรับเจ้าหนี้

1. ตรวจสอบตัวตนลูกหนี้: ชื่อ ที่อยู่ ให้ครบถ้วน
2. ระบุจำนวนหนี้ชัดเจน: ตัวเลขและตัวอักษร
3. ระบุกำหนดชำระที่ชัดเจน: วันที่เฉพาะเจาะจง
4. เก็บหลักฐานการทวงหนี้: อีเมล SMS จดหมาย
5. พิจารณาหลักประกัน: ค้ำประกัน จำนอง จำนำ

สำหรับลูกหนี้

1. ตรวจสอบจำนวนหนี้: ต้องถูกต้องตรงกับหนี้จริง
2. อ่านทุกข้อความ: ก่อนลงนาม
3. ตรวจสอบกำหนดชำระ: ว่าสามารถชำระได้จริง
4. เก็บหลักฐานการชำระ: สลิปโอนเงิน ใบเสร็จ
5. ระวังดอกเบี้ยสูง: เกิน 15% ต่อปีถือว่าเกินสมควร

การบังคับใช้

เมื่อลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ตามสัญญา เจ้าหนี้สามารถ:

1. ส่งหนังสือทวงหนี้ - เป็นลายลักษณ์อักษร
2. เจรจาตกลงใหม่ - ผ่อนผัน ปรับเงื่อนไข
3. ฟ้องศาล - ใช้สัญญาสารภาพหนี้เป็นพยานหลักฐาน
4. บังคับคดี - ยึดทรัพย์สิน ตัดเงินเดือน

การปลอดหนี้

เมื่อลูกหนี้ชำระหนี้ครบแล้ว:

1. ขอหนังสือรับชำระหนี้ - เป็นหลักฐาน
2. ขอคืนสัญญาสารภาพหนี้ - หรือให้เจ้าหนี้ขีดฆ่า
3. เก็บหลักฐาน: การชำระและหนังสือรับชำระหนี้

กรณีพิเศษ

สัญญาสารภาพหนี้ร่วม

• หลายคนร่วมกันเป็นลูกหนี้
• แต่ละคนรับผิดชอบเท่าไร (ร่วมกัน/แบ่งตามส่วน)

มีผู้ค้ำประกัน

• ผู้ค้ำประกันชำระหนี้แทนลูกหนี้ได้
• ผู้ค้ำต้องลงนามในสัญญาด้วย

---

คำเตือน: สัญญาสารภาพหนี้เป็นเอกสารทางกฎหมายที่มีผลผูกพัน อย่าลงนามหากไม่แน่ใจว่าตนเป็นหนี้จริง หรือจำนวนหนี้ไม่ถูกต้อง